Akt końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie
Akt końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie – dokument podpisany przez 35 szefów państw i rządów na zakończenie obrad Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie w dniu 1 sierpnia 1975 w Helsinkach. Był to pierwszy przypadek w czasie zimnej wojny, gdy na tak wysokim szczeblu państwa obu bloków zdecydowały się przyjąć wspólne zasady postępowania w stosunkach międzynarodowych. Jego sygnatariuszami stały się 33 państwa europejskie oraz Kanada i USA.
Treść
Regulacje przyjęte w Akcie końcowym podzielone zostały na tzw. koszyki. Koszyk I stanowiły Zagadnienia bezpieczeństwa w Europie, na które składały się: Deklaracja zasad rządzących stosunkami między państwami uczestniczącymi oraz Dokument w sprawie środków budowy zaufania oraz niektórych aspektów bezpieczeństwa i rozbrojenia. Za kluczową część koszyka I uważa się katalog zasad obowiązujących w stosunkach międzynarodowych, na które składały się:
- suwerenna równość;
- powstrzymanie się od groźby użycia siły i jej użycia;
- nienaruszalność granic;
- integralność terytorialna państw;
- pokojowe rozstrzyganie sporów;
- nieingerencja w sprawy wewnętrzne;
- poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności;
- równouprawnienie i prawo narodów do samostanowienia;
- współpraca między państwami;
- wykonywanie w dobrej wierze zobowiązań wynikających z prawa międzynarodowego.
Koszyk II - Współpraca w dziedzinie gospodarczej, naukowej i technicznej oraz środowiska naturalnego - obejmował zagadnienia z zakresu wymiany handlowej, współpracy gospodarczej oraz naukowo-technicznej. Z kolei w koszyku III - Współpraca w dziedzinie humanitarnej i dziedzinach pokrewnych - odniesiono się do zagadnień związanych z kontaktami międzyludzkimi, informacją i współpracą w dziedzinie kultury oraz edukacji. IV koszyk stanowił zapowiedź kontynuacji procesu KBWE.
Sygnatariusze
Austria
Belgia
Bułgaria
Cypr
Czechosłowacja
Dania
Finlandia
Francja
Grecja
Hiszpania
Holandia
Irlandia
Islandia
Jugosławia
Kanada
Liechtenstein
Luksemburg
Malta
Monako
NRD
Norwegia
PRL
Portugalia
RFN
Rumunia
San Marino
Szwajcaria
Szwecja
Stany Zjednoczone
Turcja
Watykan
Węgry
Wielka Brytania
Włochy
ZSRR
Przypisy
- ↑ a b c Agnieszka Florczak: Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. W: Teresa Łoś-Nowak: Organizacje w stosunkach międzynarodowych. Istota - mechanizmy działania - zasięg. Wyd. 4. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2004, s. 141. ISBN 83-229-2520-4.
- ↑ Zabrakło jedynie Andory i Albanii.
- ↑ Agnieszka Florczak: Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. W: Teresa Łoś-Nowak: Organizacje w stosunkach międzynarodowych. Istota - mechanizmy działania - zasięg. Wyd. 4. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2004, s. 139-140. ISBN 83-229-2520-4.
Bibliografia
- Agnieszka Florczak: Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. W: Teresa Łoś-Nowak: Organizacje w stosunkach międzynarodowych. Istota - mechanizmy działania - zasięg. Wyd. 4. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2004, s. 138-164. ISBN 83-229-2520-4.
Zobacz też
Linki zewnętrzne
- Akt Końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (ang.)
- przekład polski Aktu. stosunki-miedzynarodowe.pl. .