Safa Camii
 | |
 | |
| Diğer ad(lar) |
|
|---|---|
| Genel bilgiler | |
| Tür | Cami |
| Mimari tarz | Akkoyunlu ya da Osmanlı |
| Şehir | Sur, Diyarbakır, Türkiye |
| Koordinatlar | 37°54′42″K 40°13′56″D / 37.91167°K 40.23222°D |
Safa Camii ya da bilinen diğer adıyla Parlı Camii, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir camidir. Ayrıca Şeyh Safâ, İpariye, İparla, Palo adlarıyla da anılır.
Tarihi
İnşa tarihi ve bânisi kesin olarak bilinmiyorsa da Şah İsmâil'in dedesi, Şeyh İbrâhim Safî'nin oğlu Cüneyd-i Safevî'nin arzusuyla Uzun Hasan (1454-1478) tarafından yaptırıldığı kabul edilir. Akkoyunlu döneminde yapıldığı tahmin edilmekte ise de tamiratının (1531- 1532) tarihleri arasında yapılmış olmasından dolayı Osmanlı mimarisini çağrıştırmaktadır. Evliya Çelebi bu yapıdan "İpariye" diye söz eder ve yağmurlu havada duvarlarının misk koktuğunu söyler.
Mimarisi
Yanlarda ikişer ayağa, kuzey ve güneyde harim ana duvarına oturan sekizgen kasnaklı, tek orta kubbeli, enine planlı kâgir bir camidir. Harim mekânı, iki yanda köşelerde birer pandantifli kubbecik ve ortada beşik tonozla örtülü üç bölümlü birer nefle genişletilmiştir. Bu kısım, iki yan duvarına açılmış üçer pencere, mihrap duvarının köşelerine yakın olan iki pencere, bunların giriş duvarındaki simetrilerinde bulunan pencereler, kapı üzerinde yer alan küçük pencere ve dört adet kasnak penceresi olmak üzere yirmi dört pencereden ışık alan, içi oldukça aydınlık bir yapıdır. İki yanı sütunceli ve üzeri üç dilimli kemer içine on sıra mukarnas kavsaralı taş bir mihrabı vardır. Taş minberi ise geometrik ve bitkisel bezemelere sahiptir. Cami içinde kesme taştan dört ayak kubbeyi taşımakta ve yanlara geçmek için taş ayaklar 45 derecelik açılarla yanlara doğru açılmaktadır. Ana kubbe kuzey ve güneyde beden duvarları üzerine oturmaktadır. Minare, caminin kuzeydoğu kösesinde yer alır. Minare kaidesi kare bir plâna sahip olup siyah taştan inşa edilmiştir.
Galeri
-
Caminin minaresi -
Caminin mihrabı -
Caminin tavanı -
Caminin iç kısmı -
Caminin kitabesi
Kaynakça
- ^ a b c d e f "ŞEYH SAFÂ CAMİİ - TDV İslâm Ansiklopedisi" (PDF). 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2020.
- ^ a b c Özçelik, Metin (2011). Diyarbakır Merkez Maddi Kültür Varlıkları. Diyarbakır. s. 23.
- ^ a b c d Akmaydalı, Hüdavendigar. "Diyarbakır Merkez Safa (Parlı) Camii" (PDF). 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2020.